Öncelikle ifade etmeliyiz ki Çin’de KOBİ’ler sıkıntı içinde. Son zamanda yapılan İş Güven Endeksi çalışmasında Çinli KOBİ’lerin 2008 finansal krizden beri endeksin en düşük seviyede olduğunu göstermektedir.
İş Güven Endeksine göre Çin’deki KOBİ’lerin üzerindeki baskı artma eğilimindedir. Bu baskı sonucunda gelecek yıllarda bütün Çin’i kapsayan kapanma ve iflas dalgasının gelmesi beklenmektedir.
Büyük işletmelerin ve kamu iktisadi teşebbüslerinin bu dalgalanmadan etkilenmesi beklenmemektedir. Ancak özel sektör ve lokal idari birimlerin sahip olduğu veya işlettiği KOBİ’ler etkilenecektir.
Bu dalga ve etkileri kesinlikle Çin ekonomisinin durumunu yansıtmamaktadır. Yıllardan beri zayıf ve teknolojik olarak geri, devletten destek alarak ayakta duran işletmeleri etkileyecektir.
Bunun pratik sonucu bu iflas ve kapanma dalgasının bedelini siz ödeyecek misiniz?
Nasıl mı? Çin’le iş ilişkiniz de bu tür bir girişim ile yürütüyorsanız veya bir iş ilişkisine girecekseniz kötü niyetli ve sizi dolandırmaya yönelik faaliyetlere hazır olmalısınız.
KOBİ boyutundaki işletmesinin yaşam desteği kesilen girişimci son bir vurgun yapmak amacı ile sizi kurban seçmiş olabilir.
Çinli otoritelerin bu tür soruşturmalar için gösterecekleri düşük ilgi, masraflar, uzun süreçler sizleri bu dolandırıcılar için mükemmel kurban yaptığı unutulmamalıdır.
Bu bağlamda, yaptığımız araştırmalar da bu kötü niyetli dolandırıcıların 2 yöntem kullandığını tespit ettik.
1 – Ön ödemelerin alınıp kaybolunması ve Kötü kalite ürün teslimi
Öncelikle, Çinli tedarikçiler için genel kabul görmüş ödeme yapısı , %30 avans, %70 yükleme öncesi ödemenin tamamlanmasıdır. Kötü niyetli tedarikçiler size büyük oranda indirimler ve ek menfaatler sağlayarak daha yüksek avans talep etmektedir. İstediğini elde eden kötü niyetli tedarikçi sonunda işletmeyi kapatıp kaybolmaktadır.
İkinci olarak, gıda, kimyasal gibi hammadde tedarikçi olan Çinli KOBİ’ler kötü niyet taşıdıklarında yüksek indirimler ile ürünlerini satmayı teklif edebilirler. Bu yüksek indirimin karşılığında ise ödemeyi peşin talep edebilirler. Kötü niyetli tedarikçi ödemeyi aldıktan sonra kötü kalite (non – conforming/defect) ürünü size teslim eder, ortadan kaybolur.
3 – Çin’de fabrika sahibi olma rüyasını satın almak
Kötü niyetli Çinli tedarikçiniz size işletmesini kelepir bir fiyata satmayı teklif edebilir. Bu kelepir fiyata karşılık hızlı devir ve ödeme talep etmektedir. Bu hız size gerekli araştırma ve inceleme yapmadan deneyimli hukukçu ve uzmanlara danışmadan sürecin işlemesi anlamına gelmektedir.
Ödemeyi alan kötü niyetli Çinli satıcı sizi fabrikaya davet ettiğinde;
- Fabrikanın kira olduğu ve mal sahibinin 6 aylık kirayı talep ettiği
- Makinaların tahliye edildiği
- Banka hesaplarının boşaltıldığı
- İşçilerin 6 aylık ücretlerinin ödenmediği
- Geriye dönük ödenmemiş vergilerin bulunduğuna şahit olabiliriz.
Daha kötüsü yabancı fabrika sahipleri olarak işçiler ile işbirliği yapan yerel yetkililerin pasaportlarınıza el koyarak ödemeler yapılana kadar şehirden ayrılmanıza müsaade edilmeyen bir durumla karşılaşabilirsiniz.
“Bu ihtimaller, zaten şu an taşıdığımız riskler yeni bir durum değil” dediğinizi duyar gibiyim.
Ancak benim bahsettiğim konu, bu tür kötü niyetli dolandırıcıların sıklığının giderek artacağı yıllarca iş yaptığınız iş ortağınız bile bu duruma düşme ihtimalinin kuvvetle muhtemel olduğudur.
Gelecek yıllarda Çinli KOBİ’LER ile yapacağınız ticaretinizde bu tavsiyelerimizi dikkate alacağınızı düşünüyorum.
Son olarak, Çinli iş ortağınızla ilişki kurarken riskinizi azaltmak, iflas ve kapanmaların bedelini ödememek için öncelikle aşağıdaki hususlara dikkat etmenizi ve uzman kişilerle çalışmanızı tavsiye ediyorum;
- Çalıştığımız Çinli şirketin güvenilirliğini iyi analiz etmeniz,
- Çin’den ürün satın alınırken Uluslararası Kurallara uygun ve Çin Hukuku’na geçerli sizin menfaatlerinizi koruyan sözleşmeler ile çalışmanız,
- Çin’de üretim yaptırırken satım sözleşmesinin ötesine geçen sizin özellikle know-how ve fikri mülkiyet haklarınızı koruyan özel üretim/fason sözleşmeleri yapmanız,
- Incoterms’leri hukuken doğru anlamında kullanılmanız,
- Ticari markanızı Çin’de tescil ettirmeniz.
İleriki yazılarımızda bu konuya özel olarak eğilip Çinli iş ortağınızda ilişki kurarken ve sözleşme yaparken dikkat etmeniz gerek noktalara ayrıntılı şekilde değineceğiz.
“Çin’de beklenen iflas ve kapanma dalgasının bedelini siz mi ödeyeceksiniz?”, yazısı ile ilgili merak ettikleriniz ve verilen hizmetler hakkında daha detaylı bilgiler almak için bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin.
[…] “Çin’de Beklenen İflas ve Kapanma Dalgasının Bedelini Siz mi Ödeyeceksiniz ?” başlıklı yazımız ile Çin dosyamızı açmıştık. Bu ana yazımız çerçevesinde Çin ile ilgili ekonomik ve hukuki riskleri sizinle paylaşmaya devam ediyoruz. […]
[…] Çin’de Beklenen İflas ve Kapanma Dalgasının Bedelini Siz mi Ödeyeceksiniz ? başlıklı yazımız ile Çin dosyamızı açmıştık. Bu ana yazımız çerçevesinde Çin ve Çin Hukuku ile ilgili riskleri sizinle paylaşmaya devam ediyoruz. […]