Çin’de Beklenen İflas ve Kapanma Dalgasının Bedelini Siz mi Ödeyeceksiniz ? başlıklı yazımız ile Çin dosyamızı açmıştık. Bu ana yazımız çerçevesinde Çin ve Çin Hukuku ile ilgili riskleri sizinle paylaşmaya devam ediyoruz.
Bu bağlamda, Çin’de üretim yaptırılması birçok firma için maliyetleri azaltan karlı bir iş yapış biçimi olarak kabul edilmektedir. Birçok yerli ve yabancı firma üretim süreçlerini bu yolla geliştirip, kontrol ederken kendi değerli insan kaynağını araştırma ve geliştirme faaliyetlerine harcamaktadır.
Ancak, üretimin gerek Çin gerek diğer Doğu Asya ülkelerine taşınmasının getirdiği fırsat ve kazançların yanında çok ciddi riskler taşıdığı da su götürmez bir gerçektir.
Bu risklerin en önemlisi değerli üretim ve know-how sırlarının başka bir şirkete teslim edilmesi ve sizin adınıza kullanılmasıdır.
İyi dizayn edilmemiş bir ilişki sonucunda fikri mülkiyet haklarının çalınması, tescil edilmemiş bir ticari veya üretim sırrının size karşı kullanılması kuvvetle muhtemeldir.
Bu tür bir deneyimin Çin gibi farklı dilin kullanıldığı ve hukukun işlediği ülkelerde yaşanması hele ki günümüzdeki ticaret savaşları gerçeği düşünüldüğünde, telafisi imkânsız zararlara neden olabilir.
Bu riskleri yönetmek ve sonuçları en aza indirmek için ticaret partnerinizle yaptığınız sözleşmelerin aşağıdaki özellikler taşıması gerekmektedir.
1-) Gizlilik Anlaşması
Bu sözleşme ile sizin yıllarca emek ve para harcayarak geliştirdiğiniz ve ticari faaliyetinizin özü olan ticari sırlarınızın ifşa edilmekten korunmasıdır.
Genellikle sözleşmelerde bu yükümlüğü ifade eden aşağıdaki şekilde maddeler ile geçiştirilmektedir:
“İşbu sözleşmede tanımlanan ürünler ile ilgili olarak ve patent, telif hakkı, marka, ticari sır yada diğer çalışmalar sır olarak kabul edilir kamuya ifşa edilemez.”
2-) Kullanmama Anlaşması
Çinli tarafın sizin düşüncenizi, konseptinizi, bilginizi kullanmayacağını taahhüt eden sözleşme türüdür. Çinli firma sizin tescil edilmiş veya tescil edilmemiş bir fikri hakkınızı kendisi için kullanır ise sözleşmeyi ihlal edecektir.
3-) Dolaşıma Sokmama Sözleşmesi
Çinli firma sizin Çin’de ürettirdiğiniz ürünün üzerine kârınızı ekleyip satacağınızın farkındadır. Çinli üretici bu ürünleri daha az bir ücret karşılığında sizin müşterilerinize pazarlamayacağının garantisi nedir ? Sizin hazırladığınızı piyasaya satmamasını nasıl sağlarsınız?
Bu tür endişelerin ortadan kaldırmanın ve Çinli üreticinin sadece sizin ürünlerinize benzer ürünleri sizin pazarınıza satmasını yasaklayan (bağlı/grup/şirketleri de kapsayan) dolaşıma sokmama anlaşmasıdır.
Sonuç olarak, Çin ile üretim ilişkisi içinde faaliyet gösteriyor veya göstermek istiyorsanız ticari sırlarının korunması özel önem vermeniz gerekmektedir.
Çinli ticaret partneriniz ile mutlaka Gizlilik, Kullanmama ve Dolaşıma Sokmama Anlaşması yapılması Çin Hukukuna göre haklarınızı korunması açısından gereklidir.
Çin’de partneriniz üzerinde etkili ve caydırıcı bir önlem oluşturmak istiyorsanız Gizlilik, Kullanmama ve Dolaşıma Sokmama Anlaşmalarıyla ilgili aşağıdaki 6 unsurun da yerine getirilmesine özen gösterilmelidir;
- Çin Hukukunun uygulanacağı,
- Çince hazırlanan,
- Ticari sır, know-how ve teknik bilginin içeriğinin detaylı bir şekilde tanımlandığı,
- Sadece kamuya ifşa olarak değil kusurlu ya da kusursuz şekilde Çinli partnerinizin hâkimiyet alanından çıkan her türlü durum için sorumluluk yükleyen,
- Sizin sağladığınız bilgiyi kendi menfaatine kullanmayacağını ( Rekabet etmeyeceğini) açıkça garanti eden,
- Çinli ticari partnerinizin grup şirket, aile şirketi, alt yüklenici, yavru şirket kapsamında ise ticari sırrınızın bu yapılar içinde kullanılmasını önleyen.
Sonuç olarak Çin’de bir üretim anlaşması yapacaksanız yukarıda saydığım unsurları özellikle dikkat etmeniz ve Çinli ticaret partnersizle uygun bir anlaşma içine girmenizi tavsiye ederim.
“Çin’de Üretim Yaptırırken Kendimizi Nasıl Koruruz?”, yazısı ile ilgili merak ettikleriniz ve verilen hizmetler hakkında daha detaylı bilgiler almak için bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin.
